ৰঙৰ উৎসৱ ফাকুৱা
ফাগুণ মাহৰ পূৰ্ণিমা তিথিত পালন কৰা হয় ৰঙৰ উৎসৱ ফাকুৱা। ফাগুণ মানেই যেন মদাৰ, পলাশ, শিমলু আদি ৰঙীন ফুলবোৰ ফুলাৰ বতৰ । এই তেজৰঙী ফুলবোৰে ফাগুণৰ আকাশত যেন জুইহে জ্বলায় আৰু নিজৰ অস্তিত্ব জাহিৰ কৰি থাকে আকাশত । ফাগুণৰ এই শুকান শুকান পৰিৱেশে মানুহৰ মনবোৰ কৰি তোলে উদাস উদাস ৰিঙা ৰিঙা । এনে সময়তে ধূলিৰ ওৰণি ঠেলি নামি আহে এজাক সপোনৰ বৰষুণ। গছে কুঁহিপাত মেলে । এই সময়তে ৰঙৰ সম্ভাৰ লৈ ফাকুৱা আহে মানুহৰ মনবোৰ ৰঙাই তুলিবলৈ । সকলোৰে মনবোৰ এক নতুন উছাহেৰে আলোড়িত হৈ উঠে ।
ফাকুৱাক ফাল্গুউৎসৱ, মদনোৎসৱ, দৌলোৎসৱ, হোলী ইত্যাদি নামেৰেও জনা যায় । হিন্দুসকলৰ পৰম আৰাধ্য দেৱতা শ্ৰীকৃষ্ণ বা বিষ্ণুক কেন্দ্ৰ কৰিয়েই ফাকুৱা উৎসৱ পালন কৰা হয় । কথিত আছে যে নিজৰ দেহৰ ৰং ক'লা, কিন্তু ৰাধাৰ দেহৰ ৰং বগা হোৱাৰ বাবে শ্ৰীকৃষ্ণই মাক যশোদাক অভিযোগ কৰিছিল । তেতিয়া যশোদাই কৃষ্ণক সৈমান কৰিবলৈ কৈছিল যে ক'লা ৰং ঘঁহি দিলে ৰাধাও ক'লা হৈ পৰিব । তেতিয়াৰপৰাই ফাকু গুড়ি বা আবীৰৰ প্ৰচলন হোৱা বুলি জনা যায় । ফাকু গুড়িৰ প্ৰচলনক লৈ পিছে আন বহুতো পৌৰাণিক আখ্যানো শুনিবলৈ পোৱা যায় ।
তেনে এক আখ্যানমতে গিৰিৰাজ হিমালয়ৰ কন্যা পাৰ্বতীয়ে ভগৱান শিৱক পতিৰূপে পাবলৈ কঠোৰ ব্ৰত পালন কৰিছিল । কিন্তু মহাদেৱে গভীৰ তপস্যাত থকা বাবে পাৰ্বতীৰ প্ৰতি মন দিয়া নাছিল । সেয়ে দেৱতাসকলে প্ৰেমৰ দেৱতা কামদেৱক কামবাণ নিক্ষেপেৰে শিৱৰ অন্তৰত প্ৰেম জগাই তুলিবলৈ অনুৰোধ কৰিছিল । সেইমতে কামদেৱে বাণ মাৰিলে, মহাদেৱৰ তপস্যা ভংগ হোৱাত ক্ৰোধিত হৈ তৃতীয় নেত্ৰৰে ক্ৰোধাগ্নি বৰষি কামদেৱক ভষ্মীভূত কৰে । কামবাণৰ প্ৰভাৱত শিৱ-পাৰ্বতীৰ মিলন হয় আৰু পিছত পাৰ্বতীৰ অনুৰোধত মহাদেৱে কামদেৱক জীৱনদান কৰে।তেতিয়াৰপৰাই ফাকুৱা উৎসৱৰ প্ৰচলন হ'ল ।
আন এক পৌৰাণিক আখ্যান অনুসৰি অসুৰৰ ৰজা হিৰণ্যকশিপুৱে তেওঁৰ বিষ্ণুভক্ত পুত্ৰ প্ৰহ্লাদক পুৰি মাৰিবৰ বাবে নিজ ভগ্নী হোলীকাক আদেশ দিছিল । হোলীকাই এটা বৰ লাভ কৰিছিল যে তাইক অগ্নিয়ে কেতিয়াও দাহ নকৰে । ককায়েকৰ আদেশ শিৰোধাৰ্য কৰি হোলীকাই ভতিজাক প্ৰহ্লাদক কোলাত তুলি অগ্নিত প্ৰৱেশ কৰিলে । কিন্তু ভগৱান বিষ্ণুৱে প্ৰহ্লাদক ৰক্ষা কৰিলে আৰু হোলীকাহে পুৰি ভষ্মীভূত হ'ল । মৃত্যুমুখী হোলীকাই নিজৰ ভুল বুজিব পাৰি প্ৰহ্লাদক ক্ষমা খুজিলে । প্ৰহ্লাদে তেতিয়া হোলীকাক বৰ দিলে যে জনগণে প্ৰতিবছৰে এটা নিৰ্দিষ্ট দিনত হোলীকাক স্মৰণ কৰিব । তেতিয়াৰপৰাই হোলীকাৰ নামেৰে হোলীৰ প্ৰচলন হ'ল।
উত্তৰ ভাৰতত এতিয়াও ফাকুৱাৰ দিনা হোলীকাক দাহ কৰা হয় পৰম্পৰাগতভাৱে । ফাকুৱাৰ আগদিনা ৰাতি মেজি সাজি তাৰ চাৰিওফালে সকলোৱে নৃত্য গীতেৰে ৰং ৰহইচ কৰে । সকলোৱে নিজৰ নিজৰ ঘৰবোৰ নতুনকৈ ৰং কৰে, ফাকু গুড়িৰে ঘৰৰ সন্মুখভাগত আল্পনা আঁকে ।
অসমত সৰ্বপ্ৰথমে ফাকুৱা পালন কৰে মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্তশংকৰদেৱে । তেখেতে ২১ বছৰ বয়সতে ভাৰতৰ বিভিন্ন ঠাই ঘূৰি আহি বৰদোৱাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ফাকুৱা পালন কৰি বৰদোৱাবাসীক আশ্চৰ্যান্বিত কৰি তোলে । আনহাতে ১৫১৮ শকত বৰপেটাত ফাকুৱা প্ৰথম প্ৰচলন কৰে বৰপেটা সত্ৰৰ মথুৰাদাস বুঢ়াআতাই । তেতিয়াৰপৰাই ধৰ্মীয় আচাৰ, ভক্তিৰস আৰু লোককৃষ্টিৰ সমন্বয়েৰে বৰপেটাত তিনিদিনীয়া বা পাঁচদিনীয়াকৈ দৌলোৎসৱ পালন কৰি অহা হৈছে । উত্তৰ গুৱাহাটীৰ দৌলগোৱিন্দ মন্দিৰতো মহা আড়ম্বৰেৰে দৌলোৎসৱ পালন কৰা হয়। পূৰ্ণিমাৰ আগদিনা লুইতৰ পাৰত মেষদাহ পৰ্বৰে দৌলোৎসৱৰ শুভাৰম্ভ কৰা হয় । শেষৰ দিনা দৌলগোৱিন্দক সিংহাসনত তুলি ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে হৰ্ষোল্লাসেৰে শোভাযাত্ৰা কৰে ।
অসমৰ সকলো ঠাইতে নিজস্ব ৰীতি- নীতিৰে ফাকুৱা উদ্যাপন কৰা হয় । হাতে হাতে ৰঙৰ টোপোলা লৈ ৰঙেৰে লুতুৰি পুতুৰি হৈ আনন্দত মতলীয়া হয়। অঞ্চলে অঞ্চলে হাতে হাতে ধূপ-চাকিৰ কাঁহী আৰু ৰঙৰ মোনা লৈ ঘৰে ঘৰে হোলীগীত গাই গৃহস্থক আশীৰ্বাদ দিয়ে । গৃহস্থয়ো নতজানু হৈ তেওঁলোকৰপৰা আশীষ লয় ।
পূৰ্বতে ফাকুৱাৰ ৰংবোৰ বিভিন্ন গছৰ পাত, ফল, ফুল আৰু শিপাৰপৰা আহৰণ
কৰা হৈছিল। বিশেষকৈ অপৰাজিতা ফুল, শিমলু, পলাশ, জেতুকা, জবা আদিৰপৰা আহৰণ কৰা
হৈছিল । সেই ৰংবোৰ ঔষধি গুণযুক্ত হোৱাৰ বাবে ছালৰ ৰোগ থাকিলে নিৰাময়ো কৰিছিল ।
কিন্তু আজিকালি আধুনিক ৰঙবোৰ ৰাসায়নিকভাৱে প্ৰস্তুত কৰা হয় । এনেধৰণে প্ৰস্তুত
হোৱা ৰঙত ছিলিকা আৰু এচবেষ্টচ্ নামৰ দুবিধ পদাৰ্থ মিহলি কৰা বুলি অভিযোগ উঠে যিয়ে
মানুহৰ শৰীৰৰ কাৰণে মাৰাত্মক । এই পদাৰ্থবোৰ ছালৰ মাজেদি শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰি শৰীৰৰ
বিস্তৰ ক্ষতিসাধন কৰে । পৰাপক্ষত মুকলিকৈ বিক্ৰী হোৱা ফাকুগুড়ি ব্যৱহাৰ নকৰাই ভাল
। কিছু সাৱধানতা অৱলম্বন কৰি ৰঙৰ উৎসৱ উদ্যাপন কৰিলে ফাকুৱাৰ প্ৰকৃত ৰং ৰহইচ অটুট
থাকিব।
সহঃ শিক্ষক,
ভিতৰখোলা মধ্য ইংৰাজী বিদ্যালয়
কমলপুৰ শিক্ষাখণ্ড।
অলংকৰণ :- তন্দ্রা দে
0 Comments