সৰাপাতৰ দলিচাত উঠি ব’হাগ আহিল | Assamese Short story by Hemen Ch Hazarika

সৰাপাতৰ দলিচাত উঠি ব’হাগ আহিল

 

"শুনা ঐ চ'তাই / পেপাঁটি বজাই / ৰঙালীক   আহা লৈ

পদুলি মুখত/ বাট চাই চাই/ থাকিম কিমান ৰৈ"

 

( মিত্ৰদেৱ মহন্ত )

          সমগ্ৰ বিশ্বৰ লগতে সূৰ্য উঠা দেশৰ ৰূপহী অসমী আইৰ জনগণেও বাৰুকৈয়ে এজোলোকা খালে ক’ভিড১৯ অথবা ক’ৰ'ণা ভাইৰাচৰ সংক্ৰমণৰ বাবে | এলাহ , আমনি, উৎকন্ঠা , ভয়ত ত্ৰস্তমান ৰাইজে পাহৰি আছিল ৰং-ৰহইচ কি ? আনন্দ কি ? স্ফূৰ্তি কি ? ক’ৰ'ণাৰ ক'লা ডাৱৰ আঁতৰিল | শংকামুক্ত আকাশৰ তলত উলাহৰ জোঁৱাৰ তুলি অনাবিল আনন্দৰে হৃদয় জুৰাবলৈ অসমীয়া সাজু হৈছে বাপতি সাহোন ৰঙালীক আদৰিবলৈ | পাৰ হৈ যোৱা ক’ৰ'ণাৰ বিভিষীকাপূৰ্ণ এটা সংকটময় বছৰৰ অন্তত স্বাভাৱিক হৈ পৰা পৰিৱেশত জনগণে , বিহুবলীয়া অসমীয়া প্ৰাণে বিচাৰি পাইছে আকৌ এখন মুক্ত আকাশ | আৱদ্ধ হৈ ঘৰতে বহি ব'ৰ হৈ থাকিব নিশ্চয় কোনেও নোখোজে | ভয়াবহতাৰ ওৰণি গুচাই , শিমলু - মদাৰ, নাহৰ- পলাশ আৰু ৰঙীণ ফাগুন চ'তৰ পচোৱাৰ সৰাপাতৰ দলিচাত উঠি আমাৰ প্ৰাণৰো প্ৰাণৰ , হিয়াৰ আমঠু বাপতি সাহোন ব'হাগ কপৌৰ সুগন্ধি চতিয়াই আহিছে | এয়াবাৰু আনন্দৰ বতৰা নহয়নে ? আমি আকৌ আগৰ দৰে বিহু উদ্‌যাপন কৰিম | এয়া জাতিৰ বাবেই আনন্দৰ বতৰা হ'ব | কোন অসমীয়াই বিহু নপতাকৈ থাকিব পাৰে | যিমানেই আহুকাল নহওঁক , যিমানেই দুখ- দৈন্য নহওঁক , কষ্ট নহওঁক বিহু পাতিবই | সেয়ে বিহুগীতত গাইছে

"অতিকৈ চেনেহৰ মুগাৰে মহুৰা

তাতোকৈ চেনেহৰ মাকো |

তাতোকৈ চেনেহৰ ব'হাগৰ বিহুটি

নেপাতি কেনেকৈ থাকো ৷৷"

              কোনজন অসমীয়াই বিহু নপতাকৈ থাকিব পাৰে বিহু যে আমাৰ হাড়ে হিমজুৱে গঠা , জন-জীৱনৰ ই সাহ | গতিকে অসমীয়াই বিহু নপতাকৈ থাকিব নোৱাৰে | চ'তৰ খৰাঙৰ অত্যাচাৰ সহিব নোৱাৰি লঠঙা হৈ পৰা গছ-গছনিত কুমলীয়া পল্লৱে ভূমুকি মাৰে | নতুনক আদৰাৰ স্বপ্নত বিভোৰ হৈ পৰে গছ- বন , লতা-লতিকা, মানুহ সকলো | কৃষিৰ লগত জড়িত এই বিহু অসমীয়াই চ'ত মাহৰ সংক্ৰান্তীৰ দিনাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ছয় ব‘হাগলৈ  মূলতঃ পালন কৰে | সেয়েহে ব'হাগত সাত বিহু পালন কৰে | প্ৰথম দিনা গৰু বিহু , দ্বিতীয় দিনা মানুহ বিহু , তৃতীয় দিনা গোঁসাই বিহু , চতুৰ্থ দিনা তাঁতৰ বিহু , পঞ্চম দিনা চেনেহী বা গাভৰু বিহু অথবা নাঙলৰ বিহু,  ষষ্ঠ দিনা ঘৰচীয়া জীৱ-জন্তুৰ বিহু আৰু শেষৰ দিনা চেৰা বিহু - এয়াই হৈছে সাত বিহু | পৰম্পৰা অনুযায়ী গৰু বিহুৰ দিনা গৰুক মিঠাতেল , মাটিমাহ , হালধি আদি সানি  নদ-নদী , বিল  বা খাল-পুখুৰী আদিলৈ নি গা ধুৱাই আৰু তাৰ পিছত বাঁহৰ চাটত সী লৈ যোৱা ঠেকেৰা , লাও , হালধি , বেঙেনা আদিৰ টুকুৰাবোৰ গৰুৰ গাত চতিয়াই  এনেদৰে গাই --- 

"লাও খা বেঙেনা খা

বছৰে বছৰে বাঢ়ি যা

মাৰ সৰু বাপেৰ সৰু

তই হ'বি বৰ গৰু "৷

        তাৰ পিছত গৰু মেলি দিয়ে | মানুহেও গা-পা ধুই ঘৰলৈ আহে | এটা লোক বিশ্বাস আছে যে বিহুৰ দিনা বাঁহৰ গুৰিত মাটি দিব লাগে , ঘৰৰ চাৰি চুকত মাটি দিব লাগে , গা-পা ধুই সৰুৱে ডাঙৰক সেৱা কৰি আৰ্শীবাদ  ল'ব লাগে | বিহুৰ দিনা পুৱা অকণমান তিতা খাব লাগে , আমৰ কোমল কলি খাব লাগে | সন্ধিয়া যেতিয়া মেলি দিয়া গৰু ঘৰলৈ আহে তেতিয়া তুঁহ , লাই-জাবৰি, মাৰলি আদি ঘাঁহেৰে জাগ দিয়ে , তৰা আৰু মৰাপাটেৰে বনোৱা পঘাৰে গৰু বান্ধে , নতুন বিচনী , নতুন গামোচাৰে বিচি বিচি গাই----

"দীঘলতী দীঘল পাত

মাখি মাৰো জাত জাত"  |

        তেনে কৰিলে গৰুক অপকাৰী মহ মাখিয়ে অনিষ্ট কৰিব নোৱাৰে বুলি জনগনে বিশ্বাস কৰি আহিছে | বিহুৰ দিনা কলা দালি , কল-পচলাৰ আঞ্জাৰে ভাত খোৱা এটা পৰম্পৰা দক্ষিণ কামৰূপৰ লোকসমাজত প্ৰচলিত এটা নিয়ম আছে | তাৰোপৰি ব'হাগ মাহৰ ছয় তাৰিখে অৰ্থাৎ সাত বিহুৰ দিনা অন্ততঃ সাতবিধ শাকৰ ব্যঞ্জনেৰে ভাত খাব লাগে বুলিও এটা প্ৰচলিত নিয়ম আছে |

          ৰঙালী বিহু মানেই আনন্দৰ বতৰ , ৰং- তামচা, স্ফুৰ্তিৰ বতৰ | ৰং- তামচা বেছিকৈ হয় বাবেই এই বিহুক ৰঙালী বিহু বোলে | ঢোল , পেপাঁ , টকা , গগনা , তাল , বাঁহীৰ সুৰেৰে ৰজনজনাই থকাৰ বাবেই ব'হাগ বিহুৰ অন্য নাম ৰঙালী বিহু |

     ব'হাগ বিহুত হুঁচৰি গোৱা এটা পৰম্পৰা আমাৰ সমাজত চলি আহিছে-----

গায়ক সকলেওঁ গাইছে --- "আজি বিহুৰ উৰুকা কাইলৈ বিহুৰ ভৰুকা ঐ আইতা বিহুৱান কাটিবৰ হ'ল | গৰুৰ বিহুৰ গধুলি হুচৰি জুৰিম গৈ শৰাইখনি থবি সজাই "|

তাৰোপৰি কথিত আছে যে বিহু নাহোতেই তাতৰ গামোচা কাটিব লাগে | নহ’লে হেনো অমংগলীয়া হয় | সেয়েহে কবিয়ে লিখিছে --- বিহু নৌ আহোঁতেই কাটিব লাগিব তাত বিহু চেৰা শাল হেনো অমংগলীয়া | 

      ইয়াৰ উপৰিও আৰু বহু কথা , বহু পৰম্পৰা , বহু নিয়ম নীতিৰে ভৰপূৰ আমাৰ ব'হাগ বিহুৰ কথা | সেয়েহে নেকি কয়--- কৈনো কৈ থাকিলে ওৰকে নপৰে ব'হাগ বিহুৰে কথা | 

    ব'হাগ বিহুৰ আটাইতকৈ আকৰ্ষণীয় আৰু উল্লেখযোগ্য বৈশিষ্ট্য হ'ল -- হুঁচৰি গোৱা | লোক- সংস্কৃতিৰ গৱেষকসকলৰ মতে আগতে ব'হাগ বিহুৰ সময়ত ৰাজ আলিয়েদি হুঁচৰি গাই যোৱাৰ প্ৰথা প্ৰৱৰ্তিত আছিল | গৃহস্থই সপৰিয়ালে আলিবাটলৈ ওলাই গৈ মাননি শৰাই দি হুঁচৰিৰ আৰ্শীবাদ গ্ৰহণ কৰিছিল |

 

"হুঁচৰি  এ  দলৌ  চৰাই

তামোল--থোকা

পান--গুছি

ৰূপৰ শৰাই" ৷

                             *******************************************

        হেমেন চন্দ্ৰ হাজৰিকা

        সহ শিক্ষক

        বিৰোগাঁও মজলীয়া বিদ্যালয়

        ৰামপুৰ শিক্ষা খণ্ড   | 

অলংকৰণ :-  সুৰভি দাস