এছিয়া মহাদেশৰ থাইলেণ্ড দেশৰ ঐতিহ্যমণ্ডিত চহৰ অয়ােথ্যায়া (Ayutthaya) ৰ বিষয়ে কিছু কথা, কিছু অভিজ্ঞতা ।

এছিয়া মহাদেশৰ থাইলেণ্ড দেশৰ ঐতিহ্যমণ্ডিত চহৰ অয়ােথ্যায়া (Ayutthaya) ৰ বিষয়ে কিছু কথা, কিছু অভিজ্ঞতা :-

           এছিয়া মহাদেশৰ থাইলেণ্ড নামৰ দেশখনৰ বিষয়ে আমি নিশ্চয় শুনিছােঁ বা আমি কোনোৱে কোনোৱে হয়তো দেখিছোঁও । এই দেশখন পশ্চিমীয়া আৰ্হিৰে দোপতদোপে উন্নতিৰ পথত আগবাঢ়িছে । বিৰাটকায় অট্টালিকাৰপৰা আদি কৰি হােটেল, ৰেষ্টুৰাঁ, শ্বপিং-মল আদিৰে ভৰপূৰ এই দেশখনৰ পর্যটন উদ্যোগটোৱে প্ৰকৃততে ১৯৮০-৯০ দশক মানৰপৰাই দেশখনক আগুৱাই লৈ গৈছে । বিদেশীসকলক আকৃষ্ট কৰি দেশৰ ৰপ্তানি-বাণিজ্য বঢ়াই লৈ যােৱাৰ ফলস্বৰূপে দেশখনে অভূতপূর্ব সফলতা লাভ কৰিছে । থাইলেণ্ডৰ ৰাজধানী চহৰ বেংককে বিশ্বৰ ভিতৰতে এখন লেখত ল'বলগীয়া চহৰ হিচাপে মান্যতা লাভ কৰিছে । বেংকক চহৰখনৰ পাছতেই থাইলেণ্ড বিশেষভাৱে বিখ্যাত ইয়াৰ সামুদ্ৰিক পাৰ আৰু লগতে সামুদ্রিক দ্বীপবােৰৰ বাবে । পর্যটকসকলে সহজতে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰি ৰৌদ্রস্নান আৰু অন্যান্য আমেজ ল’ব পাৰে । এনে ঠাইসমূহত পর্যটকৰ বাবে যন্ত্রচালিত সৰু নাওঁ, পেৰাগ্লাইডিঙৰ ব্যৱস্থা ইত্যাদি সকলো সা-সুবিধা উপলব্ধ হয় । এই ঠাই বেংকক চহৰৰ দক্ষিণ পূৱ দিশে ১৪৫ কিঃমিঃ দূৰত অৱস্থিত যাৰ নাম পাট্টায়া-বীচ্চ । বছৰৰ প্রায় আটাইকেইটা মাহেই ইয়াত পর্যটকেৰে ঠাঁহ খাই থাকে । ইয়াৰ আশে পাশে অনেক ৰেষ্টুৰাঁ , আন্তর্জাতিক মানদণ্ডৰ হােটেল, ৰেষ্টুৰেণ্ট আছে । এই বীচ্চবিলাকত থলুৱাভাৱে নির্মিত আৰু ঠাইতে যােগান ধৰা বহু সুস্বাদু খাদ্যও পােৱা যায় । এনে খাদ্যবােৰ থলুৱা থাই লােকসকলে, পর্যটকৰ উদ্দেশ্যি পৰিষ্কাৰ আৰু স্বাস্থ্যসন্মতভাৱে তৈয়াৰ কৰি পৰিৱেশন কৰে । তথ্য অনুসৰি , এই পাট্টায়া বীচ্চ পােনপ্রথমে কেৱল মাছ ধৰাৰ বাবে ব্যৱহৃত হৈছিল । পিছত ১৯৬০ চনৰপৰা ১৯৭০ চন পর্যন্ত যেতিয়া ভিয়েটনাম যুদ্ধ লাগিছিল , আমেৰিকান সেনাবাহিনী পাট্টায়াত বাহৰ পাতি থাকি লৈছিল । যুদ্ধৰ অৱসান হােৱাৰ পাছত আমেৰিকান সৈন্যসকলে এই স্থান পৰিত্যাগ কৰে । তাৰ পাছৰেপৰা পাট্টায়া বীচ্চ পর্যটনস্থলী হৈ পৰে । লাহে লাহে আন্তর্জাতিক মানদণ্ডৰ হােটেল ৰেষ্টুৰাঁ আদি গঢ় লৈ উঠে । এই পাট্টায়া বীচ্চ ৰাজধানী বেংকক চহৰৰ সমানে প্রতিদ্বন্দ্বিতা কৰিব পৰাকৈ সুন্দৰ ঠাই । এনেদৰে ৰাতিৰ পাট্টায়া চহৰৰ হােটেল , ৰেষ্টুৰাঁবিলাক বিশ্বৰ বিভিন্ন প্রান্তৰপৰা অহা পর্যটকসকলকৰ বাবে মাজনিশা পর্যন্ত উজাগৰে থাকে । 

        থাইলেণ্ডৰ ১৪/১৫ শ শতিকাৰ বিশ্ব ঐতিহ্যমণ্ডিত ( UNESCO HERITAGE CITY) অয়ােথ্যায়া চহৰৰ বিষয়ে এই অধ্যায়ত বিৱৰণ ডাঙি ধৰিবলৈ প্ৰয়াস কৰিম । বেংকক চহৰৰপৰা ৮৩ কিঃমিঃ উত্তৰফালে অয়ােথ্যায়া চহৰখন অৱস্থিত । অয়ােথ্যায়া চহৰখনত বর্তমানে একোৱেই চাবলৈ নাই বুলি ক'ব পাৰি । পুৰণি ধ্বংসাৱশেষবােৰহে বাকী আছে এতিয়া তাতে মাত্র নীৰৱ , নিস্তব্ধ এটা পৰিৱেশৰ সাক্ষী হৈ । ১৩৬৯ চনত প্রতিষ্ঠা হােৱা এই চহৰখন বিদেশী ম্যানমাৰ-সৈন্যই সম্পূৰ্ণৰূপে ধ্বংস কৰি পেলাইছিল আৰু ইয়াৰ সকলাে সম্পদ লুটি লৈ গৈছিল । তাৰ পিছত ১৫শ শতিকাত ইয়াক পূর্ণনির্মাণ কৰা হৈছিল । কেইবা শতিকাৰ আগৰ অয়ােথ্যায়া চহৰ, তিনি মুখ্য ৰাজ অট্টালিকা একোৱেই এতিয়া বাকী নাথাকিল । ইয়াৰ ভগ্নাৱশেষবােৰৰ মাজত অক্ষত অৱস্থাত থাকিল মাথোঁ পুৰণি অয়ােথ্যায়া চহৰৰ 'ৰয়েল বাটফ্রা চাই মন্দিৰ', যি বৰ্তমান পর্যটকসকলৰ আকৰ্ষণৰ মূলকেন্দ্র । ইয়াৰ কাৰুকাৰ্য আৰু ধর্মীয় পৰম্পৰাৰ লগত মিল খােৱা ভাস্কর্য চালে চকুৰােৱা । ইয়াৰ ১৬ মিঃ উচ্চতাৰ (৫২ ফুট) বুদ্ধমূর্তি অতি আকর্ষণীয় । এই বুদ্ধমূর্তি ১৭০ মিঃ পাট সােণেৰে তৈয়াৰ কৰা হৈছে । চহৰখনৰ বিভিন্ন ঠাইত অসংখ্য বুদ্ধমূর্তি শাৰী শাৰীকৈ নিৰ্মাণ কৰি সজাই থোৱা আছিল । কিন্তু সেই মূৰ্তিবােৰৰ শিৰচ্ছেদ কৰি ধ্বংস কৰি পেলাইছিল বিদেশী আক্রমণকাৰীয়ে । এইবােৰ প্রত্যক্ষ কৰিলে আজিৰ তাৰিখতো পর্যটকসকলৰ অন্তৰে হাহাকাৰ কৰি উঠে ।

        পর্যটকসকলে নাঁৱেৰে গৈ যেতিয়ালৈকে পুৰণি অয়ােথ্যায়া চহৰখন পৰিভ্ৰমণ নকৰে, তেতিয়ালৈকে তেওঁলােকৰ ভ্ৰমণসূচী সম্পূর্ণ হােৱা বুলি ক'ব নােৱাৰি । নাঁৱেৰে যাব খুজিলে, তাত পর্যটকৰ বাবে অতি সহজে নাঁও উপলব্ধ হয় । এনেদৰে নাঁৱেৰে ভটিয়াই গ'লে চাওফায়া নদীৰ সংগমস্থলত, আনুমানিক ১৩২৪ চনত নির্মাণ কৰা এক বুদ্ধৰ প্রতিমা আজিও বিদ্যমান । পশ্চিম দিশে আগুৱাই গ’লে দেখা পােৱা যায় ১৩০৩ চনত নির্মাণ কৰা থাইলেণ্ডৰ আগৰ যুৱৰাজ “ইউ থঙৰ" পুৰণি বাসস্থান ৰাজ-অট্টালিকা । আৰু কিছু আগুৱাই গ'লে অয়ােথ্যয়া চহৰৰ অন্য পুৰণি স্মৃতিচিহ্নবােৰ দেখিবলৈ পােৱা যায় ।  

        অয়ােথ্যয়া চহৰৰ সবাতোকৈ ধুনীয়া বুলি খ্যাত “ৱাট ৰাটচাবুৰাণা মন্দিৰ" নির্মাণ কৰা হৈছিল ১৪২৪ চনত, যিটো পিছত ধ্বংসপ্রাপ্ত হৈছিল । ইয়াত দুজন থাই ৰাজকুমাৰে পৰস্পৰৰ মাজত হাতীত উঠি যুঁজ দি অকাল মৃত্যুবৰণ কৰিছিল । থাই ৰজা ৱাটচাবুৰাণা-২ য়ে এই মন্দিৰটো  সিংহাসনৰ বাবে যুঁজ দি অকাল মৃত্যুক আঁকোৱালি লোৱা দুই জ্যেষ্ঠ ভাতৃৰ সোঁৱৰণত নিৰ্মাণ কৰোৱাইছিল । এইবিলাকৰ উপৰিও অয়ােথ্যায়া চহৰৰ বহু ঠাইত সিঁচৰতি হৈ পৰি ৰােৱা অনেক স্মৃতিচিহ্ন, পর্যটকসকলৰ বাবে আশ্চর্যজনক আৰু আকর্ষণীয় । এনেদৰে সিঁচৰতি হৈ থকা কাৰুকার্যখচিত স্মৃতিচিহ্নবােৰ থাইবাসীয়ে আজিও অতি সযতনে সংৰক্ষণ কৰি ৰাখিবলৈ যত্নৰ ত্রুটি কৰা নাই  । এই স্মৃতিবােৰৰ গুৰুত্ব অতি আন্তৰিকতাৰে উপলব্ধি কৰি তেওঁলোকে সংৰক্ষণ কৰি ৰাখিছে ; ইয়াৰ কোনাে হানি-বিঘিনি হ’বলৈ দিয়া নাই । এই সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্নবােৰ বাহিৰে বাহিৰে চোৱাৰ বাহিৰে কোনােটোৰ ভিতৰলৈ যােৱাৰ থাই চৰকাৰৰ ফালৰপৰা অনুমতি নাই । 

         তাৰ পাছত থাইলেণ্ডত নতুন চৰকাৰ গঠনৰ কাৰণে প্রক্রিয়া আৰম্ভ হৈছিল । ফলস্বৰূপে ৰজা টাকচনে ২৪ বছৰকাল থাইলেণ্ড চলাইছিল ১৭৬৮ চনৰপৰা ১৭৮২ চনপর্যন্ত । তাৰ পাছত সামৰিক অভ্যুত্থানৰদ্বাৰা টাকচিনৰ শাসনভাৰ ওফৰাই কিং ৰামা-১ শাসনত অধিষ্ঠিত হৈছিল । ইয়াৰ পাছত পৰম্পৰা অনুসৰি শাসনত অধিষ্ঠিত হৈছিল ৰজা মংকুট । ১৮৫১ চনৰপৰা ১৮৬৮ চনলৈকে তেওঁ শাসনভাৰ চলাইছিল । ৰজা মংকুটৰ পাছত তেওঁৰ পুত্ৰই শাসনভাৰ গ্ৰহণ কৰিছিল যাৰ নাম আছিল চুলাংকণৰামা-৫ । তেওঁ শাসন কৰিছিল সুদীর্ঘ সময়ৰ বাবে;  ১৮৬৮ চনৰপৰা ১৯১০ চনপর্যন্ত । এনেদৰে থাইলেণ্ডৰ শাসন ব্যৱস্থাৰ ওপৰত  শেহতীয়াভাৱে ৰজা ভুমিবল, অদুলাভেজ, ৰােমা- ৯ম শাসনত অধিষ্ঠিত হয় আৰু এতিয়ালৈকে শাসনত অধিষ্ঠিত হৈ আছে । 

        বর্তমান প্রচলিত নিয়ম অনুসৰি ৰাজ-পৰিয়ালৰ লােক “ৰজা” হৈ দেশখনৰ মুখ্য প্রশাসক আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী হিচাপে শাসন চলায় । বেংকক চহৰত থাই নেচনেল-এচেম্বলি আছে । এই এচেম্বলিৰ দুটা সদন আছে । উচ্চ সদন আৰু নিম্ন সদন । উচ্চ সদনত ১৫০ জন  চিনেটৰ আৰু নিম্ন সদনত ৪৮০ জন নির্বাচিত প্রতিনিধি (MP) আছে । ৭৬ খন ৰাজ্যৰে গঠিত থাইলেণ্ডৰ শাসনভাৰ এনেদৰেই চলে । থাইলেণ্ডৰ ৰাজধানী বেংকক চহৰত ৰাজভৱনত ৰাজ পৰিয়াল বাস কৰে । জাতীয় এচেম্বলি বেংকক চহৰতে অৱস্থিত । 

      শেষত ইয়াকে ক’ব পাৰি যে, বেংককক ৰাজধানী হিচাপে লৈ থাইলেণ্ড এখন যথেষ্ট উন্নত দেশ । ইয়াৰ প্ৰতিজন নাগৰিক অতি  সৰল আৰু অমায়িক ; মুখত এটা মিচিকিয়া হাঁহি লাগিয়ে থাকে । তেওঁলোক অতিথিপৰায়ণ ; যদিওবা এছিয়ান দেশ হৈও তেওঁলোকে পশ্চিমীয়া প্ৰভাৱহে আজিকালি বেছিকৈ গ্ৰহণ কৰা দেখিবলৈ পোৱা যায় ।

দিলীপ লেখাৰু

লেখক:

দিলীপ লেখাৰু ।