সাফল্যৰ মাপকাঠি
মৰমৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকল , তোমালোক সকলোৱে ভালে আছা নিশ্চয় । তোমালোকৰ বহুতেই হয়তো অহা বছৰ শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত অৱতীৰ্ণ হৈ কলেজত নাম ভৰ্তি কৰিবলৈ উদগ্ৰীৱ হৈ আছা ৷ বাকীবোৰেও কেইবছৰমানৰ ভিতৰতে শিক্ষান্ত পৰীক্ষাৰ প্ৰস্তুতি আৰম্ভ কৰিবৰে হ’ব । এই সময়খিনি তোমালোকৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ । যিসকলে শিক্ষান্ত পৰীক্ষাৰ দেওনা পাৰ হ’লা , তোমালোকে এতিয়াই সিদ্ধান্ত ল'ব লাগিব , কি শাখাত ভৰ্তি হ’বা । বিজ্ঞান , কলা নে বাণিজ্য ? হয়তো তোমালোকৰ সৰহ সংখ্যকেই কি পঢ়িবা ইতিমধ্যেই ঠিক কৰিছাই আৰু কিছুমানে হয়তো এতিয়াও দোধোৰ-মোধোৰ অৱস্থাত আছা । তলৰ কথাখিনি বিশেষকৈ সেইসকলক উদ্দেশ্যি , যিসকলে এতিয়াও সিদ্ধান্ত ল'ব পৰা নাই , কি শাখাত নামভৰ্তি কৰিবা ।
আচলতে তোমালোকে কি শাখাত নামভৰ্তি কৰিবা , তাৰ চিন্তা ভাৱনা অষ্টম শ্ৰেণীমানত থাকোঁতেই আৰম্ভ কৰিব লাগে । তোমালোকৰ পাঠ্যপুথিৰ উপৰি বিভিন্ন মাধ্যম , যেনে দূৰদৰ্শন , ইণ্টাৰনেট , বাতৰিকাকত , অনাতাঁৰ আৰু আলোচনী আদিৰ পৰা বা লাইব্ৰেৰীলৈ গৈ যিমান পাৰা জ্ঞান আহৰণৰ চেষ্টা কৰা ৷ পাঠ্যক্ৰমৰ বহিৰ্ভূত কিবা বুজি নাপালে মা-দেউতা বা স্কুলৰ ছাৰ-বাইদেউসকলক সুধি বুজি ল’বা । যতদূৰ সম্ভৱ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰসমূহৰ বিষয়ে জ্ঞান আহৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা আৰু তাৰ পাছত স্থিৰ কৰা কোনটো বিষয়ত তোমাৰ সকলোতকৈ ধাউতি বেছি । ইয়েই তোমালোকক ভৱিষ্যতে কি ক্ষেত্ৰক বৃত্তি হিচাপে ল’ব বিচৰা , সেই সম্পৰ্কে এক ধাৰণা দিব ৷ তেতিয়াই ধৰিব পাৰিবা , কলা , বিজ্ঞান বা বাণিজ্য শাখাৰ ভিতৰত কোনটো বিভাগত নামভৰ্তি কৰিলে তোমাৰ সেই লক্ষ্যত উপনীত হোৱাত সূচল হব , সেই অনুসৰি বিভাগটো পছন্দ কৰিব পাৰা । এটা কথা মনত ৰাখিবা যে নিচা (hobby) আৰু পেচা বা জীৱিকা (profession or career) একে বস্তু নহয় , আৰু ভৱিষ্যতৰ সম্ভাৱ্য জীৱিকাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰিহে কলেজত নামভৰ্তি কৰা বিভাগটো পছন্দ কৰা উচিত । যদিও বয়স আৰু অভিজ্ঞতাৰ ফালৰ পৰা এতিয়াও সাম্ভাৱ্য জীৱিকা নিৰ্বাচন কৰিব পৰাকৈ তোমালোকৰ পৰিপক্বতা অহাটো সম্ভৱ নহয় , তথাপি নামভৰ্তি কৰাৰ আগতেই যিমান পাৰা সিমান বিভিন্ন ধৰণৰ জীৱিকা সম্পৰ্কে অৱগত হ’বলৈ চেষ্টা কৰা ৷ আমাৰ বেছিভাগ অভিভাৱকেই তেওঁলোকৰ সন্তানক হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত ভাল ফলাফল কৰিলেই ডাক্তৰ বা ইঞ্জিনিয়াৰ হোৱাটো বিচাৰে । কিন্তু তোমালোকে অলপমান ভালকৈ বিচাৰ-খোচাৰ কৰিলেই গম পাবা যে বিজ্ঞানৰ আন বহুতো বিভাগ আছে যিবিলাক ভালকৈ অধ্যয়ন কৰি নিজকে সুপ্ৰতিষ্ঠিত কৰিব পাৰি । একে কথা কলা বা বাণিজ্য শাখাৰ ক্ষেত্ৰতো প্ৰযোজ্য । সমাজত যে এজন ভাল চিকিৎসক বা অভিযন্তাৰে প্ৰয়োজন আছে তেনে নহয় । একে সময়তে আমাক ভাল শিক্ষক , ব্যৱসায়ী , ৰাজনৈতিক নেতা , বেংক কৰ্মচাৰী , খেতিয়ক , নাপিত , মুচি , চাফাই কৰ্মচাৰী , নাৰ্ছ , মেকানিক , মিস্ত্ৰী আদিৰো সমানে প্ৰয়োজন ৷
ওপৰত দিয়া নিৰ্দেশিকাখিনি পালন কৰাৰ পাছতো যদি কোনো সিদ্ধান্তত উপনীত হ'ব নোৱাৰা , তেনেহ’লে শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত যিবিলাক বিষয়ত ভাল নম্বৰ পাইছিলা , সেই বিষয়বিলাক সামৰি যি বিভাগ ল'ব পৰা যায় , সেইটোতে নামভৰ্তি কৰিব পাৰা । মনত ৰাখিবা যে আৰম্ভণিতে একো তলানলা নাপালেও পিছলৈ যেতিয়া নিজেই অলপ অভিজ্ঞ হ’বা , ভৱিষ্যত জীৱিকা সম্পৰ্কে সহজতে সিদ্ধান্ত ল'ব পাৰিবা । আৰু এটা কথা , জীৱনৰ গতিয়ে কি পথ ল'ব তাক কোনেও ভৱিষ্যতবাণী কৰিব নোৱাৰে । তোমালোকৰ জ্ঞাতাৰ্থে জনাওঁ যে বিজ্ঞান শাখা টান পাই পিছলৈ কলা শাখালৈ স্থানান্তৰিত হোৱা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ পৰিসংখ্যা বৰ এটা কম নহয় । প্ৰথম পছন্দৰ বিষয়ত বিফল হৈ আন বিষয়ত নামভৰ্তি কৰি পাছলৈ চমৎকাৰ ফলাফল কৰাৰ উদাহৰণো বহু আছে । প্ৰথমতে কোনো এটা বিষয়ৰ ওপৰত কোনো আকৰ্ষণ নাথাকিলেও পিছলৈ সেই বিষয়টোৱেই তোমাৰ প্ৰিয় বিষয় হৈ পৰিব পাৰে । একাগ্ৰতাৰে অধ্যয়ন কৰিলে আজিকালি প্ৰতিটো বিষয়েই ভৱিষ্যত জীৱিকাৰ সন্ধান দিব পাৰে । সেয়েহে যিসকলে ইচ্ছা থকা সত্ত্বেও নিজৰ প্ৰিয় শাখা বা বিষয়সমূহত নামভৰ্তি কৰিবলৈ অপাৰগ হোৱা , তেওঁলোকে হাতত মজুত থকা বিষয়সমূহেই অতি মনোযোগেৰে অধ্যয়ন কৰা উচিত ।
ওপৰৰ আলোচনাৰ পৰা তোমালোকে নিশ্চয় অনুমান কৰিব পাৰিছা যে এজন শিক্ষাৰ্থীয়ে মহাবিদ্যালয়ত কি কি বিষয়ত অধ্যয়ন কৰিব , সেইটো আদৰ্শগতভাৱে নিৰ্ধাৰিত হোৱা উচিত তেওঁ ভৱিষ্যতে কি বৃত্তিক জীৱিকা হিচাপে ল’ব তাৰ ওপৰত । আচলতে ই তোমালোকৰ ভৱিষ্যত লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ এটা ক্ষুদ্ৰ পদক্ষেপহে ৷ আন এক কথাত ক'বলৈ গলে ই হ’ল শেষ প্ৰান্তত উপনীত হোৱাৰ এটা অচিলা । এটা কথা তোমালোকে অৱশ্যেই মনত ৰখা ভাল যে স্কুল-কলেজৰ আনুষ্ঠানিক শিক্ষা গ্ৰহণ যদিও তোমালোকৰ জীৱনৰ এটা অপৰিহাৰ্য অংগ , কিন্তু ই তাৰ এটা সৰু অংশহে । শিক্ষা আহৰণ এটি কেতিয়াও শেষ নোহোৱা প্ৰক্ৰিয়া যি জীৱনৰ শেষ দিনলৈকে অবিৰতভাৱে চলি থাকে । সেয়েহে ইয়াৰ সিংহভাগ এটা অনানুষ্ঠানিক প্ৰক্ৰিয়াহে । তেন্তে তোমালোকৰ মনত প্ৰশ্নৰ উদয় হ'ব পাৰে , কিহৰ বাবেনো তেনেহ’লে আনুষ্ঠানিক শিক্ষাৰ ওপৰত ইমান গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হয় ? ইয়াৰ সৰল উত্তৰ হৈছে (যদিও আজিৰ high speed internet ৰ যুগত পঢ়াশালিলৈ নোযোৱাকৈয়ে পাঠ লোৱাটো সম্ভৱ) জীৱনৰ এইটোৱেই একমাত্ৰ সময় য’ত বাধ্যতামূলক ভাৱে কিছুমান পাঠ পঢ়াৰ সুযোগ পোৱা যায় । এই পাঠ্যক্ৰমসমূহ কিছুমান অভিজ্ঞ সমল ব্যক্তিয়ে এনেধৰণেৰে তৈয়াৰ কৰে যাতে এই পাঠসমূহৰ পৰা আহৰণ কৰা জ্ঞানৰ সদ্ব্যৱহাৰ কৰি পিছলৈ সূচাৰুৰূপে জীৱন নিৰ্বাহ কৰিব পৰা যায় ।
এতিয়া কথা হ'ল , এবাৰ আগ্ৰহ বেছি থকা বিভাগটো ঠিক কৰাৰ পাছত তোমালোকে কেনেকৈ জানিবা যে সেই পাঠ্যক্ৰম পঢ়াৰ যোগ্যতা তোমাৰ আছে নে নাই ? সাধাৰণতে বিজ্ঞান আৰু কিছু কিছু পৰিমাণে বাণিজ্য বিভাগত বুৎপত্তি অৰ্জন কৰিবলৈ হ'লে গণিত বিষয়ত দক্ষতা থকাটো বাঞ্ছনীয় । পিছলৈ তোমালোকে দেখিবা যে পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ প্ৰায়বোৰ সূত্ৰই গাণিতিক সমীকৰণ ৰূপে প্ৰকাশ কৰা হয় । সেইবাবেই গণিতক সকলো বিজ্ঞানৰে মাতৃ (Mathematics is the mother of all sciences.) আখ্যা দিয়া হয় । অৱশ্যে তাৰ মানে এইটো নহয় যে কোনোৱে অকল গণিতত পাৰদৰ্শী হ'লেই বিজ্ঞান বিভাগৰ বাকী বিষয়বোৰতো পাৰদৰ্শী হ’ব । গণিতত পাৰদৰ্শী হোৱাটো এটা অপৰিহাৰ্য , কিন্তু পৰ্যাপ্ত চৰ্ত নহয় (necessary but not sufficient)। বিজ্ঞান শাখাত ভাল হ'বলৈ হ'লে গণিতত ভাল হ’বই লাগিব । তোমালোকে হয়তো ভাবিব পাৰা যে তোমালোকৰ বহুতো চিনাকি দাদা-বাইদেৱে উচ্চতৰ মাধ্যমিক পৰীক্ষাত গণিত বিষয়টোক চতুৰ্থ বিষয়লৈ (fourth subject) ৰূপান্তৰিত কৰি বা গণিত বিষয়ত অৱতীৰ্ণ নোহোৱাকৈয়ে চিকিৎসা বিজ্ঞান বিষয়ত নাম ভৰ্তি কৰিছে । কিন্তু ই এটা বৰ ভাল প্ৰৱণতা নহয় ৷ এজন ভাল চিকিৎসক হ'বলৈ হ'লে এটা ভাল গাণিতিক মগজুৰ প্ৰয়োজন । সেইবাবেই বোধহয় আজিকালি বহুতো চিকিৎসকৰ মাজত ন্যূনতম দক্ষতাখিনিৰেই অভাৱ পৰিলক্ষিত হয় । এইখিনিতে মই আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত অধ্যাপনা কৰা কালছোৱাৰ এটি অভিজ্ঞতাৰ কথা ক'ব খুজিছোঁ । তাত মোৰ Calculus বিষয়ৰ শ্ৰেণীৰ বেছিভাগ শিক্ষাৰ্থীয়েই আছিল ভৱিষ্যতৰ চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ প্ৰাৰ্থী । প্ৰথমতে অলপ আচৰিত হৈছিলোঁ যদিও পিছলৈ গম পালোঁ যে তাৰ বিশ্ববিদ্যালয়সমূহত চিকিৎসা বিজ্ঞান বিভাগত নামভৰ্তি কৰিবলৈ হ'লে গণিতৰ অন্ততঃ তিনিখন পত্ৰত ৯০% ওপৰত নম্বৰ পোৱাটো বাধ্যতামূলক ।
এইখিনিতে আৰু দুটামান কথা উনুকিয়াব খুজিছোঁ । বহুতৰে মা-দেউতাই হয়তো তোমালোকৰ ইচ্ছা নথকা সত্ত্বেও তোমালোকক মেডিকেল বা ইঞ্জিনিয়াৰিং পঢ়িবলৈ জোৰ কৰিব পাৰে । তেতিয়া কিন্তু তোমালোকে তেখেতসকলক বুজাই দিয়া উচিত যে সেইটো দিশত তোমালোকৰ একেবাৰেই আগ্ৰহ নাই আৰু পছন্দৰ বিষয়তহে তোমালোকে নামভৰ্তি কৰিব বিচাৰা । আকৌ তোমালোকৰ কোনো কোনোৱে হয়তো প্ৰিয় বন্ধু-বান্ধৱীসকলে যি বিষয় পছন্দ কৰিছে সেই একে বিষয়তে নামভৰ্তি কৰিবলৈ মানস কৰিবা । কিন্তু সদায় মনত ৰাখিবা , তুমি কি পঢ়িব বিচাৰিছা সেইটোহে মূল কথা । বন্ধু-বান্ধৱীসকলৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হোৱাৰ আগতে মই ওপৰত কোৱা কথাখিনি এবাৰ ভাবি চাবা ।
আকৌ তোমালোক স্কুল বা কলেজৰ যি স্তৰতেই অধ্যয়ন নকৰা কিয় , পাঠ্যক্ৰমসমূহৰ বিষয়বিলাক সদায় নিয়াৰিকৈ পঢ়ি , খুটি-নাটি বুজিবলৈ চেষ্টা কৰিবা । যিমান পাৰা বিষয়বস্তুবিলাক দৈনন্দিন জীৱনৰ কাৰ্য্যক্ৰমণিকাৰ লগত কি ভাৱে জড়িত , তাক অনুধাৱন কৰিবলৈ যত্ন কৰিবা । তেতিয়া দেখিবা পাঠৰ বিষয়বস্তুবিলাক বুজি পোৱাত আৰু বেছি সহজ হৈ পৰিছে । মনত ৰাখিবা , পৰীক্ষাত এসোপা নম্বৰ পোৱা মানেই বিষয়টোত তোমাৰ দখল থকাটো নুবুজায় আৰু ই সাফল্যৰ একমাত্ৰ মাপকাঠিও নহয় ।
সৰ্বশেষত তোমালোকৰ অভিভাৱকসকলক কিছু কথা ক'ব খুজিছোঁ । শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত ভাল ফলাফল কৰিলেই যে কোনোৱে বিজ্ঞান শাখাত নাম ভৰ্তি কৰিব লাগিব বা অকল ডাক্তৰ বা ইঞ্জিনিয়াৰেই হ’ব লাগিব তাৰ কোনো মানে নাই । আমাৰ এই মানসিকতা সলনি কৰাৰ উপযুক্ত সময় আহি পৰিছে । অভিভাৱকসকলক মোৰ বিনম্ৰ অনুৰোধ যাতে তেওঁলোকৰ সপোনৰ গধুৰ বোজাবোৰ সন্তানৰ পিঠিৰ ওপৰত জাপি নিদিয়ে । আকৌ যি সকলৰ সন্তানে প্ৰথম বিভাগত উত্তীৰ্ণ হ'ব পৰা নাই বা আশা কৰামতে ফলাফল পোৱা নাই , তেওঁলোকক হতাশ নকৰি উৎসাহিত কৰক । শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত দ্বিতীয় , তৃতীয় বিভাগত উত্তীৰ্ণ হৈও অসমৰ বহুতো সুসন্তানে দেশ- বিদেশত বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত দপদপাই আছে । তেওঁলোকে যেন সন্তানক সকলো বৃত্তিকেই সন্মান কৰিবলৈ আৰু সমদৃষ্টিৰে চাবলৈ শিকায় । আমাৰ সন্তানসকলক যাতে ভালদৰে বুজোৱা হয় যে সমাজ এখনত ডাক্তৰ এজনৰ যিমান প্ৰয়োজন চাফাই কৰ্মী এজনৰো সিমানেই প্ৰয়োজন আছে । এনেকুৱা উদাহৰণ আৰু বহুত আছে । আহক , আমি আমাৰ সন্তানসকলক অৰ্থ আৰু যশৰ পিছত দৌৰি ফুৰিবলৈ এৰি নিদি একো একোজন ভাল মানুহ হিচাপে গঢ়ি তোলোঁ , যি সদায় আনৰ দুখত সমভাগী হ’ব ।
অধ্যাপক , গণিত বিভাগ
গুৱাহাটী আই আই টি
0 Comments